ေရဖ်ဥ္းစဲြျခင္း

ေရဖ်ဥ္းစဲြျခင္း
...............
၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ေရေတြမ်ားလာတာကို ေရဖ်ဥ္းစဲြတာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ေဆးပညာအရ အဆိုင္းတီး (Ascites) လို႔ ေခၚတယ္။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြလာရင္ ဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ
................................
မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ဗိုက္ၾကီးပူလာတာပဲ။ ဒီေတာ့ ဗိုက္ပူရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားရွိတယ္။ ဥပမာ ၀လို႔ ဗိုက္ပူလာတာ။ ၀မ္းမသြားႏိုင္လို႔ ဗိုက္ပူလာတာ။ ေရဖ်ဥ္းစဲြလိုိ႔ ဗိုက္ပူလာတာ။ ကိုယ္၀န္ရွိလို႔ ဗိုက္ပူလာတာ။ အက်ိတ္ေတြ ၾကီးလာလို႔ ဗိုက္ပူလာတာ။
.
ဒီအထဲမွာ ၀လို႔ ဗိုက္ထြက္လာတာကိုေတာ့ လူတိုင္းသိၾကမွာပါ။ ပံုမွန္ သမားရိုးက် ၀တာမဟုတ္ဘဲ ဗိုက္ေဖာင္းကားလာရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသင့္ပါတယ္။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြတဲ့အခါ ဗိုက္ပူထြက္လာတာတင္မဟုတ္ဘဲ ဗိုက္ထဲမွာ ျပည့္သလို ကယ္သလို ျဖစ္လာတာ။ ဗိုက္နာတာ။ အစရွိတဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ေရဖ်ဥ္းစြဲျခင္းဟာ အျမဲလိုလို တျခားေရာဂါတစ္ခုခုနဲ႔ တဲြျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီ ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေ၀ဒနာေတြကိုလည္း ခံစားရတတ္တယ္။ ဥပမာ အသည္းေျခာက္ေရာဂါ၊ ႏွလံုေရာဂါ။
.
ဗိုက္ထဲမွာ ေရမ်ားတယ္ဆိုတာ ေရအေသာက္မ်ားလို အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ ေရေတြမ်ားေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ အူေတြ ကလီစာေတြဟာ သူ႕ေနရာနဲ႔ သူ အေခြလိုက္ရွိေနတယ္။ အခု ေရဖ်ဥ္းစြဲတဲ့အခါ ထြက္လာတဲ့ အရည္ေတြက အဲဒီ အူလမ္းေၾကာင္း အျပင္မွာ ရွိေနတာပါ။ ၀မ္းဗိုက္အေခါင္းထဲ၊ ဒါေပမဲ့ အူလမ္းေၾကာင္းရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာ အိုင္ထြက္ေနတာ။
.
ပံုမွန္အားျဖင့္ အရည္ ၄၀၀ စီစီေလာက္ စုမိလာရင္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပလာတတ္တယ္။ ကိုိကာကိုလာ သံဘူးတစ္ဘူးစာေလာက္ေပါ့။
.
ေရဖ်ဥ္းဘာေၾကာင့္ စဲြရသလဲ
.....................
အမ်ားဆံုးက အသည္းေျခာက္ေရာဂါေၾကာင့္ပဲ။ ႏွလံုးအားနည္းတဲ့ေရာဂါ။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ။ ၀မ္းဗိုက္ကင္ဆာေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။
.
အမ်ားဆံုးက အသည္းေျခာက္ေရာဂါေၾကာင့္ပဲ။ ႏွလံုးအားနည္းတဲ့ေရာဂါ။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ။ ၀မ္းဗိုက္ကင္ဆာေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ဖိအားေတြ ဆဲြအားေတြနဲ႔ ထိန္းထားတယ္။ ဥပမာ ေသြးေၾကာ တစ္ေနရာမွာ ပိတ္ဆို႔ေနရင္ သူ႕ဆီကို ဦးတည္လာတဲ့ ေသြးေၾကာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ဖိအားေတြမ်ားလာျပီး ေသြးေၾကာထဲက ေရဓာတ္ေတြဟာ အျပင္ကို လွ်ံထြက္ကုန္တတ္တယ္။ ၀မ္းဗိုက္ေသြးေၾကာေတြထဲက အျပင္ကို လွ်ံထြက္တဲ့အခါ ေရဖ်ဥ္းစဲြေတာ့တာပဲ။ ခုနကေျပာတဲ့ အသည္းေျခာက္ေရာဂါမွာ အသည္းဟာ က်ံဳ႕၀င္သြားတဲ့အတြက္ အသည္းဆီကို သြားတဲ့ ေသြးေၾကာေတြဟာ ပိတ္ဆို႔သြားျပီး ဖိအားေတြ တက္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀မ္းဗိုက္ ေသြးေၾကာေတြထဲမွာ ဖိအားေတြမ်ားျပီး အရည္ေတြ လွ်ံထြက္တာပါ။ ႏွလံုးအားနည္းေရာဂါမွာလည္း ႏွလံုးက အားနည္းေတာ့ ေသြးေတြကို ေရွ႕ကို ညွစ္မပို႔ႏိုင္ေတာ့ အေနာက္မွာ အိုင္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးေတြ ေရဓာတ္ေတြဟာ အျပင္ကို လွ်ံထြက္ေတာ့တာပဲ။ ေသြးရည္ၾကည္ သေဘာမ်ဳိးေတြေပါ့။
.
ဖိအားေတြထဲမွာ ေသြးေၾကာထဲကို ေရဓာတ္ကို ျပန္ဆဲြတဲ့ ဖိအားတစ္မ်ဳိးလည္း ရွိေသးတယ္။ ေရျမွဳပ္လိုပဲ ျပန္စုပ္ထားတဲ့ အားေပါ့။ ေသြးေၾကာထဲမွာ ပရိုတင္းေတြက အဲဒီလို စုပ္ယူအားကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ေရာဂါေတြမွာ ေသြးေၾကာထဲမွာ ပရိုတင္းေတြနည္းေနတတ္တယ္။ ဥပမာ - ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါ။ အဲဒါဆို ေရဓာတ္ေတြကို ေသြးေၾကာထဲမွာ မထိန္းထားႏိုင္ေတာ့ဘဲ အျပင္ကို စိမ့္ထြက္ကုန္ၾကေတာ့တာပဲ။ ဗိုက္ထဲမွာဆို ေရဖ်ဥ္းေပါ့။ ေျခေထာက္ေတြ လက္ေတြမွာဆိုေတာ့ ေဖာေယာင္တာ ေတြ႕ရတာေပါ့။
.
ဆရာ၀န္က ဘာလုပ္ေပးမလဲ
........................
ေရဖ်ဥ္းစဲြတယ္လို႔ ထင္ခဲ့ရင္ ဆရာ၀န္ဆီ အျမန္ဆံုးသြားရမယ္။ ဆရာ၀န္က ဗိုက္ကို စမ္းၾကည့္ ေခါက္ၾကည့္မယ္။ ၅၀၀ စီစီထက္ေက်ာ္ေနခဲ့ရင္ စမ္းၾကည့္လို႔ သိႏိုင္တယ္။ အဲဒီထက္နည္းေနေသးရင္ေတာ့ အာထရာေဆာင္း၊ စီတီစကင္ေတြမွာ ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ တခါတေလေတာ့ တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ အာထရာေဆာင္း စီတီစကင္ရိုက္ရင္းမွ အမွတ္မထင္ ေရဖ်ဥ္းစဲြေနတာကို ေတြ႕သြားတတ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိတတ္တယ္။
.
အဲဒီလို ၀မ္းေခါင္းထဲမွာ ေရဖ်ဥ္းစဲြေနတာေတြ႕ရင္ ဆရာ၀န္က ေရဖ်ဥ္းစဲြရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းကို ရွာေတာ့မွာပဲ။ အသည္းေျခာက္လို႔လား။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္လား။ ၀မ္းဗိုက္တြင္း ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္လာ္း။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားကို ဆရာ၀န္က ေရာဂါရာဇ၀င္ေတြ အေသးစိ္ိတ္ေမးလိမ့္မယ္။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ႏွလံုး၊ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္ေတြကို စမ္းသပ္လိမ့္မယ္။ ေသြးေတြ ေဖာက္ဖို႔လိုရင္လည္း ေဖာက္မယ္။ ေနာက္ဆံုး အေျဖေတြရရင္ ခင္ဗ်ား ေရဖ်ဥ္းဘာေၾကာင့္ စဲြရသလဲဆိုတာ ေျပာလိမ့္မယ္။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြတာကို ဘယ္လို ကုသရမလဲ။
..........................
ေရဖ်ဥ္းေပ်ာက္တဲ့ ေဆးျမီးတိုေတြ အမ်ားၾကီး အင္တာနက္မွာ ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ တခ်ဳိ႕နည္းေတြက တကယ္ေပ်ာက္ခ်င္လည္း ေပ်ာက္မွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေရဖ်ဥ္းစဲြတာဟာ အဲဒီလို သူ႕ခ်ည္းကို ေပ်ာက္ေအာင္ ကုရံုနဲ႔ မလံုေလာက္ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေရဖ်ဥ္းစြဲတာဟာ ေရာဂါမဟုတ္ဘူး။ သူက ေရာဂါလကၡဏာတစ္ခုပဲ။ ဥပမာ ခင္ဗ်ား သြားကိုက္တဲ့အခါ သြားကိုက္တာက ေရာဂါမဟုတ္ဘူး။ သြားပိုးစားတာကမွ ေရာဂါ။ သြားပိုးစားတာကို ကုရမွာ။ သြားကိုက္တာကို ကုလို႔မရဘူး။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြခဲ့ရင္ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာရမယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္လား။ အသည္းေရာဂါေၾကာင့္လား။ အေၾကာင္းရင္းကို ကုရမွာ။
.
တကယ္လို႔ ေရဖ်ဥ္းစဲြတာက ခင္ဗ်ားကို မသက္မသာ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုပါစို႔။ ဗိုက္ၾကီးတင္းကားေနလို႔ အသက္ေတာင္ ေကာင္းေကာင္းမရွဴႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒါမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ ေရဖ်ဥ္းအတြက္ ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ေဆးေသာက္ခ်င္ေသာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆရာ၀န္က ဗိုက္ထဲက ေရေတြကို ေဖာက္ထုတ္ေပးဖို႔လိုရင္ ေဖာက္ထုတ္ေပးပါလိမ့္မယ္။
.
အဲဒီလို ေဖာက္ထုတ္ေပးတာဟာ နာက်င္မႈ မရွိလွပါဘူး။ အပ္ေသးေသးေလးနဲ႔ ဆရာ၀န္က ပိုးမႊားသန္႔စင္ထားတဲ့ ၀မ္းဗိုက္တစ္ေနရာမွာ အာထရာေဆာင္းအကူအညီနဲ႔ အထိအခိုက္မရွိေအာင္ ေဖာက္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၅ လီတာ အထိ ေဖာက္ေပးလို႔ရပါတယ္။ မိနစ္ပိုင္းေလာက္ပိုင္း အခ်ိန္ေပးရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအတြက္ ေဆးရံုတက္စရာမလိုပါဘူး။
.
အစားအေသာက္ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ
.......................
အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆားေလွ်ာ့စားတာပါပဲ။ တစ္ေန႔ကို ဆား ၂ ဂရမ္ထက္ ပိုမစားရဘူးေျပာတယ္။ ဟင္းခ်က္ရင္ ဆားေလွ်ာ့ထည့္ပါ။ အငန္ေတြ မစားပါနဲ႔ေတာ့။ ငါးပိရည္ စတာေတြ လံုး၀ေရွာင္လိုက္ပါ။ ဆားျဖဴးစားတာတုိ႔ ဘာတို႔ မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။
.
အေၾကာင္းကေတာ့ ဆားမ်ားရင္ ကိုယ္ထဲမွာ ေရဓာတ္ေတြကို ပိုမ်ားေစတယ္။ အဲဒီေရဓာတ္ေတြက ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေသြးေၾကာထဲမွာ မေနဘဲ ၀မ္းေခါင္းထဲေရာက္သြားျပီး ေရဖ်ဥ္းစဲြတာ ပိုဆိုးေစမွာ မို႔လို႔ပါပဲ။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြတာ ေပ်ာက္ႏိုင္လား။
..............
ခုနက ေျပာခဲ့သလိုပဲ ေရဖ်ဥ္းစြဲရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာျပီး အဲဒီေရာဂါကို သက္သာေအာင္ ကုသေပးရမွာပါ။ အသည္းေျခာက္တာကို သက္သာေအာင္ ကုရမယ္။ အသည္းအစားထိုးကုသဖို႔ လိုအပ္ရင္ လုပ္ရမယ္။ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ဆိုရင္လည္း ႏွလံုးေရာဂါကို သက္သာေအာင္ ထိန္းထားႏိုင္ေအာင္ ကုရမယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္ဆိုရင္လည္း အဲဒီ ကင္ဆာကို ကုသရပါမယ္။
.
ဒါေၾကာင့္ မူလေရာဂါကို ေပ်ာက္ေအာင္ ကုႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေရဖ်ဥ္းစဲြတာ ေပ်ာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါအမ်ားစုက ကုလို႔ခက္တဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိရင္ေတာ့ ခုနေျပာခဲ့သလိုပဲ ေဆးေသာက္ဖို႔လိုရင္ေသာက္၊ ပံုမွန္ေဖာက္ထုတ္ဖို႔လိုရင္ ေဖာက္ထုတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ေဆးေတြထဲမွာေတာ့ စပိုင္ရိုႏိုလက္တုန္း၊ ဖ်ဴရိုးဆမိုက္စတဲ့ ဆီးေဆးေတြကို အဓိကသံုးပါတယ္။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြတာရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြဆိုးက်ဳိးမ်ား
...............
၀မ္းဗိုက္ထဲက ေရပမာဏ သိပ္မ်ားေနရင္ ရင္ဘတ္ကို တက္ဖိႏိုင္တဲ့အတြက္ အသက္ရွဴမရတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ တခါတေလ အရည္ေတြထဲမွာ ေရာဂါပိုးေတြ ၀င္တတ္တယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြေၾကာင့္ ေရဖ်ဥ္းစြဲတာကို ပစ္မထားပဲ ကုသေပးသင့္တာပါ။
.
ေရဖ်ဥ္းစဲြတာကို ဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ။
....................
ေရဖ်ဥ္းမစဲြခ်င္ရင္ ေရဖ်ဥ္းစဲြျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္း ေရာဂါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳျပီး ကာကြယ္ရပါမယ္။ ဥပမာ - အသည္းေျခာက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ဖို႔ အရက္မေသာက္တာမ်ဳိး။ ႏွလံုးေရာဂါ အစပိုင္းမွာ ဂရုစိုက္ျပီး အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္တာမ်ဳိး၊ ေဆးမွန္မွန္ေသာက္တာမ်ဳိး။ ကင္ဆာေရာဂါအစပိုင္းမွာ အခ်ိန္မီ ေဆးကုသမႈ ခံယူတာမ်ဳိး။
.
အယူအဆမွားမ်ား
............
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ၾကားဖူးတဲ့ ထမင္းစားျပီး ေရခ်ဳိးရင္ ေရဖ်ဥ္းစြဲတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆမ်ဳိးဟာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ထမင္းစားျပီးတဲ့အခါ ေသြးလည္ပတ္မႈက အစာအိမ္ဆီမွာ ရွိေနသင့္တယ္။ အဲဒါကို ေရခ်ဳိးလိုက္တဲ့အခါမွာ ေသြးလည္ပတ္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္သြားမွာစိုးလို႔ ေရွးလူၾကီးေတြက ေျပာခဲ့တာ ထင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ထမင္းစားျပီး ေရခ်ဳိးရံုနဲ႔ ေရဖ်ဥ္းမစဲြႏိုင္ပါ။
.
.
Credit - ကိုခ်မ္း